فعالان حقوق زنان پشت میله‌های زندان.

روز گذشته «کمپین حقوق بشر در ایران» از بازداشت «مریم آزاد»، فعال حقوق زنان خبر داد. او روز سه شنبه سوم مهرماه در فرودگاه و در حالی که قصد سفر به ترکیه داشت، بازداشت شد.
مریم آزاد ۳۱ ساله، اهل شیراز، فارغ التحصیل هنرهای دراماتیک و کنش‎گر حوزه حقوق زنان است. هنوز مشخص نیست دستور بازداشت او از کدام نهاد امنیتی در ایران صادر و به چه دلیل و اتهامی بازداشت شده است.

مریم آزاد چهارمین فعال حقوق زنان است که در یک ماه اخیر بازداشت شده است. دهم شهریور ماه نیز «نجمه واحدی»، جامعه‌شناس و فارغ التحصیل رشته «مطالعات زنان» و «هدی عمید»، وکیل دادگستری از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در خانه‌های خود بازداشت شدند. «رضوان محمدی»، دانشجوی «مطالعات جنسیتی» را نیز روز ۱۲ شهریور ماه در خانه اش بازداشت کردند.

گفته می‌شود ماموران امنیتی تلفن و وسایل الکترونیکی او را با خود برده‌اند. اتهام هیچ‌کدام از آن‌ها هنوز مشخص نشده است. همگی آن ها در بازداشت موقت به سر می‌برند و از حق دسترسی به وکیل محروم هستند. گزارش‌ها حاکی از آن است که تنها مادر نجمه واحدی روز بیست و هفتم شهریور ماه، یعنی 17 روز پس از بازداشت فرزندش، موفق به ملاقات با او شده است و خانواده هدی عمید و رضوان محمدی تا کنون ملاقاتی با آن‌ها نداشته‌اند.

هدی عمید، وکیل پایه یک دادگستری و عضو کانون وکلای مرکز، یک فعال مدنی در حوزه برابری جنسیتی است. او کارگاه‌هایی با عنوان «شروط ضمن عقد و ازدواج» برگزار و شروط ضمن عقد مثل حق طلاق، حق خروج از کشور و… را معرفی و برای ثبت درست آن ها در عقدنامه، زوج های جوان را راهنمایی می‌کرده است. آشنایی با خشونت خانگی و آسیب شناسی قوانین خانواده از دیگر مباحث مطرح شده در این کارگاه‌های آموزشی بوده است.

هدی عمید پیش از بازداشت، در مصاحبه‌ای در مورد آمار رو به افزایش طلاق گفته بود:«نکته‌ای که مسوولان نمی‌بینند، این است که همه‌چیز را با اجبار قانونی نمی‌توان حل کرد. آمار طلاق زیاد شده است اما آیا باید با اجبار این ماجرا را حل بکنیم؟ حل این مساله را باید از خیلی قبل‌تر شروع کنیم.»

نجمه واحدی، جامعه شناس و تحصیل‌کرده رشته تخصصی مطالعات زنان است. او در زمینه شرایط نابرابر زن و مرد در محیط کار و نابرابری حقوق و بازنشستگی آن ها تحقیق کرده است. واحدی نیز  کارگاه‌هایی در زمینه تبعیض جنسیتی برگزار می کرد. او در ایام انتخابات ریاست جمهوری سال 1396، در گفت‌وگویی با «ایران‏وایر»، از دغدغه‌هایش درباره حقوق زنان حرف زده بود: «گفتمان افراط گرایی دینی، گفتمانی است که بحث حقوق زنان را در شکل و شمایل دیگری می بیند و اساسا مطالبات زنان را جدی نمی گیرد. رویکرد فمینیست ها و حتی موضع جبهه اصلاح طلبان در قبال زنان با جبهه اصول گرایی هیچ مرز مشترکی ندارد. به نظر می رسد هر آن چه ما توفیق و ارزش می دانیم، جبهه اصول گرایی و به ویژه افراط گرایی دینی همان ها را نقطه ضعف و توطئه دشمن تلقی می کنند و کاملا با آن مخالف هستند.»

رضوانه محمدی نیز در زمینه ترویج برابری جنسی آنلاین فعال بود و در کارگاه‌های برابری جنسی شرکت می کرد. او چند ماه پیش توسط «گشت ارشاد» در شهر گرگان به دلیل رعایت نکردن پوشش اسلامی، یک شب در بازداشت بود اما روز بعد با وثیقه آزادش کردند. رضوانه در دادگاه همان شهر تبرئه شد.

در روزهای گذشته کاربران فضای مجازی بارها با هشتگ نام این سه زن، بازداشت این فعالان حقوق زنان را محکوم کرده‌اند.
«رضا واحدی»، برادر نجمه که در توییترش درباره وضعیت او اطلاع‌رسانی می‌کند، روز دوم مهرماه و هم‎زمان با سخن‎رانی «حسن روحانی» در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد نوشت: «۲۵ روز از #بازداشت موقت خواهرم، #نجمه واحدی گذشت و ما هم‎چنان به دنبال #حقوق_شهروندی خود هستیم. رونوشت به تمام کسانی که در این چند ساعت به یاد “صدای مردم” افتاده اند.»

روز بیستم شهریور ماه نیز «کمپین حقوق بشر در ایران» با صدور بیانیه‌ای، خواستار آزادی فوری این سه زن شد. «هادی قائمی»، مدیر کمپین می‌گوید: «مقامات ایران فکر می‌کنند می‌توانند با بازداشت‌های غیرقانونی، مردم را از حمایت از حقوق زنان  متوقف کنند. اما این بازداشت‌ها باعث ساکت‌ شدن مردم نشده و بر تعداد حامیان حقوق زنان افزوده شده است.»

روز گذشته دوستان نجمه واحدی نامه‌ای را که دبیر «اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی علوم اجتماعی ایران» درباره بازداشت او به وزیر علوم نوشته‌اند، منتشر کردند. در این نامه از «منصور غلامی» خواسته شده موضوع دستگیری نجمه واحدی را که دبیر انجمن علمی مطالعات زنان «دانشگاه علامه طباطبایی» است، پی‎گیری کند.

از دی ماه سال گذشته و در جریان اعتراضات مردمی، تا کنون دانشجویان زیادی بازداشت و بسیاری از آن ها با احکام سنگین قضایی رو به رو شده‌اند. منصور غلامی وعده پی گیری وضعیت دانشجویان بازداشتی را داده بود اما وعده‌اش هنوز عملی نشده است.

چهار روز دیگر، یک ماه از بازداشت موقت این فعالان حقوق زنان می‌‌گذرد. اگر آن‌ها در این مدت آزاد نشوند، بازداشت موقت‌شان تمدید می‌شود.

بازداشت و سرکوب فعالان حقوق زنان در ماه‌های اخیر تشدید شده است. «نسرین ستوده»، حقوق‏دان و «فرهاد میثمی»، پزشک و موسس انتشارات «اندیشه‌سازان» به خاطر حمایت از «دختران خیابان انقلاب» و انتقاد به «حجاب اجباری» در زندان هستند و هر دو در اعتصاب غذا به سر می‌برند. خانواده‌ها و نزدیکان این دو فعال مدنی نگران وضعیت جسمی این دو فعال مدنی هستند.

بیش از 50 روز از اعتصاب غذای فرهاد میثمی می‌گذرد. او هفته گذشته در نامه‌ای اعلام کرد که از پذیرش سِرُم هم خودداری می‌کند اما روز گذشته با اجبار و خشونت به بهداری زندان برده شده است. گفته می‌شود در یک اتاق ایزوله نگه‎داری می‌شود، دسترسی به تلفن ندارد و ارتباطش با هم‌بندی‌ها و رفقایش قطع شده است. جرمش چیست؟ داشتن پیکسل‌هایی با مضمون «من با حجاب اجباری مخالفم».